هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
تحلیل جدول نرخ مصوب چغندر، شکر و دستمزد تبدیل از ۱۳۵۳ تا ۱۴۰۴
این جدول روند تاریخی قیمت مصوب چغندر قند، شکر خام و شکر سفید و همچنین دستمزد تبدیل را طی بیش از پنج دهه نشان می‌دهد. بررسی این داده‌ها روند تغییرات در سیاست‌های قیمتی و اثر عوامل اقتصادی مانند تورم، هزینه تولید و بازار جهانی شکر را روشن می‌کند.
روند قیمت چغندر قند
افزایش تدریجی قیمت چغندر قند
- در سال‌های ابتدایی (۱۳۵۳) قیمت چغندر قند بسیار پایین و حدود ۲ ریال به ازای هر کیلو بوده است.
- از اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰، جهش‌های قابل توجهی در قیمت رخ داد.
- در دهه ۹۰ قیمت‌ها از چند صد تومان به هزاران تومان رسید.
- در سال‌های اخیر (۱۴۰۰ تا ۱۴۰۴)، قیمت چغندر قند بیش از ۲۰۰۰ ریال شده که نشان‌دهنده رشد چند هزار درصدی در طول دوره است.
روند قیمت شکر
شکر خام و شکر سفید
- قیمت شکر خام و سفید در دهه ۵۰ و ۶۰ اختلاف چندانی نداشت و معمولا در بازه ۳ تا ۱۰ ریال قرار داشت.
- در دهه ۷۰ به بعد، قیمت‌ها به سرعت افزایش یافتند و تفاوت قیمت شکر سفید (به دلیل فرآوری) بیشتر نمایان شد.
- در دهه ۹۰، قیمت شکر سفید جهش شدیدی داشت و در برخی سال‌ها تا بیش از ۱۰,۰۰۰ ریال به ازای هر کیلو رسیده است.
- این اختلاف نشان‌دهنده هزینه‌های بالاتر فرآوری و بسته‌بندی در مقایسه با شکر خام است.
دستمزد تبدیل
سهم کارخانه‌ها و کارمزد فرآوری
- دستمزد تبدیل (هزینه فرآوری چغندر به شکر) در سال‌های ابتدایی بسیار ناچیز بود.
- به تدریج این عدد افزایش یافت و در دهه‌های اخیر بخش قابل توجهی از قیمت تمام‌شده شکر را تشکیل داده است.
- در سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۴، دستمزد تبدیل به چند صد ریال در هر کیلو رسید که نشان‌دهنده نقش مهم هزینه‌های صنعتی و انرژی است.
عوامل تأثیرگذار بر تغییرات
تورم و سیاست‌های اقتصادی
- افزایش مداوم قیمت‌ها همسو با نرخ تورم عمومی کشور بوده است.
- در برخی سال‌ها به‌ویژه پس از جنگ و در دوره‌های جهش ارزی، قیمت‌ها به سرعت رشد کرده‌اند.
تعرفه‌ها و حمایت‌های دولتی
- دولت برای حمایت از کشاورزان و کارخانه‌ها، هر سال نرخ مصوبی را تعیین می‌کرد.
- این نرخ‌ها متأثر از سیاست‌های تعرفه‌ای واردات شکر و هزینه‌های تولید داخلی بوده است.
شرایط بازار جهانی
- نوسانات جهانی قیمت شکر بر سیاست‌گذاری داخلی اثر داشته است.
- در دوره‌هایی که واردات شکر ارزان‌تر از تولید داخلی بود، نرخ مصوب اهمیت بیشتری پیدا کرد تا از تولید داخل حمایت شود.
جمع‌بندی
- قیمت چغندر و شکر از ۱۳۵۳ تا ۱۴۰۴ بیش از چند هزار برابر شده است.
- شکر سفید همیشه گران‌تر از شکر خام بوده که ناشی از هزینه‌های فرآوری و ارزش افزوده آن است.
- دستمزد تبدیل کارخانه‌ها به تدریج افزایش یافته و در سال‌های اخیر سهم مهمی از قیمت نهایی شکر را تشکیل می‌دهد.
- سیاست‌های حمایتی دولت و تورم داخلی دو عامل اصلی رشد قیمت‌ها در کنار نوسانات جهانی بازار شکر بوده‌اند.
